Türkiye, Avrupa Birliği ve ABD KOBİ Tanımı

KOBİ Girişim web adresimizde girişimciler ve işletmeler yararına yazılar paylaşarak siz değerli okuyucularımıza faydalı olmaya çalışıyoruz. Misyonumuzdan bir tanesi de işletme ve girişimci adaylarına devlet destekleri hakkında bilgiler vererek onların gelişimine bir nebze olsun katkıda bulunmak. Devlet destekleri ile ilgili birçok kriter bulunmakla birlikte ana odak noktası KOBİ'lerdir.  

Bu bağlamda bizler de sizlere öncelikli olarak KOBİ tanımı nasıl yapılır? KOBİ nedir? KOBİ kriterleri nelerdir? KOBİ olma şartları nelerdir? İşletmem KOBİ mi? gibi temel sorular hakkında bilgiler vermek istedik. Şimdi gelin KOBİ ne demekmiş o konuda bilgi verelim. 

Ülkemizde KOBİ tanımına standart getirilmesi amacıyla KOSGEB tarafından 24.06.2018 tarihinde çıkarılan çıkarılan yönetmeliğe göre; 

• 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden,
• Yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler KOBİ olarak tanımlanmaktadır.

KOBİ'ler çalışan sayısı, mali bilanço toplamı ve net satış hasılatına göre mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılmaktadır.  

KOBİ'ler sermaye ve oy haklarına göre de bağımsız işletme, ortak işletme ve bağlı işletme olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

KOBİ'lere somut örnek vermek gerekirse, mahallemizdeki bakkalı, kasabı, kuaförü sanayi sitelerindeki oto tamircilerini, kaynakçıları, yedek parçacıları, marangozları sanayi bölgelerinde mobilya imalatçılarını, makine imalatçılarını, bakım onarım işletmelerini şehir merkezlerinde lokantaları, fotoğrafçıları, taksicileri vb'ni gösterebiliriz.

KOSGEB, desteklerini KOBİ'lere kullandırmaktadır. Dolayısıyla bir işletmenin KOBİ tanımına girip girmediği önem arz etmektedir. Eğer bir işletme yukarıda paylaşılan kriterleri sağlıyorsa KOBİ'dir ve KOSGEB desteklerinden (sektörü uygunsa) yararlanabilir. Eğer bir mali dönemde çıkmışsa yine yararlanabilir. Ancak üst üste iki yıl kriterleri sağlamıyorsa İşletme KOBİ tanımından çıkar ve KOSGEB desteklerinde yararlanamaz.     

Ülkemizde KOBİ tanımı ile ilgili bilgi aldıktan sonra şimdi Avrupa Birliği (AB) ve ABD'deki kobi tanımlarını inceleyelim.

Avrupa Birliği KOBİ Tanımı;

Avrupa Birliği (AB), KOBİ tanımları konusunda gerek ulusal gerekse de birlik bazında karışıklığa neden olmamak için yeni bir ortak tanım geliştirmiştir. Aşağıdaki tabloda 1 Ocak 2005 yılında güncellen KOBİ tanımı; işçi sayısı, ciro, bilanço büyüklüğü ve bağımsızlık derecesinden oluşan ölçütler verilmektedir.

AB’de KOBİ’lerin Sınıflandırılması

Ölçek	Çalışan Sayısı	Bilanço (Milyon €)	Ciro (Milyon €)	Bağımsızlık
Mikro	≤ 9	≤ 2	≤ 2	Büyük İşletme hissesi
Küçük	10 - 49	≤ 10	≤ 10
Orta	50 - 250	≤ 43	≤ 50

ABD KOBİ Tanımı;

ABD’de standart bir KOBİ tanımı bulunmayıp işletmeler faaliyet gösterdikleri alanlara göre çalışan sayısı ve satış hacmi kriterlerine göre değerlendirilmektedir. Ayrıca bir işletmenin KOBİ sayılabilmesi için kar amacı gütmesi, bağımsız olması ve alanında baskın işletme olmaması şartları aranmaktadır.  ABD Küçük İşletmeler İdaresi (SBA) tarafından tanımlaması yapılan sektörlere örnek vermek gerekirse;

İmalat Sektörü: Üretilen ürünün tipine bağlı olarak maksimum çalışan sayısı 500 – 1500 aralığında olabilir.

Toptan Perakende Satış: Satışı yapılan ürünlere bağlı olarak maksimum çalışan sayısı 100 – 500 aralığında olabilir.

Hizmet Sektörü: Verilen hizmete bağlı olarak yıllık satışlar 2,5 ile 21,5 Milyon $ aralığını geçmemelidir.

Perakende Satış: Satışı yapılan ürünlere bağlı olarak yıllık satışlar 5 ile 21 Milyon $ aralığını geçmemelidir.

İnşaat: İnşaatın tipine bağlı olarak yıllık satışlar 13,5 ile 17 Milyon $ aralığını geçmemelidir.

Tarım: Üretilen tarım ürününün tipine bağlı olarak yıllık satışlar 0,5 ile 9 Milyon $ aralığını geçmemelidir.